In augustus 1592 gebeurt waar de Spaanse overheersers bang voor zijn: een groot leger nadert Coevorden, de Poort naar Groningen. De Spaanse stadhouder Francisco Verdugo stuurt nog snel Spaanse ruiters zonder paard naar Coevorden, maar het Staatse leger is veel groter dan de 1900 soldaten in het garnizoen.
Op 2 september veroveren de Staatse troepen van prins Maurits van Nassau Coevorden op de Spanjaarden. De stad is één van de weinige doorwaadbare plekken tussen de moerassen op de grens van Holland en Duitsland en daarmee van strategisch belang.
Het kasteel van Coevorden was ooit de sterkste vesting van Europa
Willem Lodewijk van Nassau
Willem Lodewijk van Nassau, een neef van Maurits, begint met de belegering als Maurits de situatie in Twente, bij Ootmarsum, verkent. Als de prins terugkomt op 12 augustus, heeft Willem Lodewijk, dan stadhouder van Groningen, Friesland en Drenthe, loopgraven tot aan de vesting laten aanleggen.
Ten noorden van Coevorden bouwt hij een schans voor 200 soldaten om te voorkomen dat de Spanjaarden naar Groningen ontsnappen.
Na de verovering wordt Coevorden in opdracht van Maurits door militair ingenieur Menno van Coehoorn radicaal verbouwd tot één van de sterkste vestingen van Europa. Het stervormige stratenpatroon en de overblijfselen van de stadswallen getuigen van dit spannende verleden.
Veen
Coevorden werd door Menno van Coehoorn een stad van betekenis. Maar na het uitgeput raken van de veengebieden rondom de stad, nam de welvaart af. Gelukkig zijn een groot deel van de historische gebouwen in Coevorden in ere hersteld. We noemen er verderop enkele.
Ook wie geen zin heeft in oude gebouwen vermaakt zich prima in Coevorden; er zijn genoeg cafeetjes en terrasjes in het centrum. De spreuk “Voor elk die, waar ook heen, de reis aanvaardde, heb je hier kroegen met gastvrije waarden” hangt niet voor niets in het centrum.
Het centrum is een prima plek om op een terrasje te ploffen
Café ’t Geveltje
Nu is het een café, maar dit statige pand begon haar bestaan als kazerne in 1765. Begin 1800 dreven Russische Kozakken samen met Nederlandse troepen de soldaten van Napoleon de stad uit.
In het rechttoe rechtaan blok achter het café huisvestten de soldaten. In de met een mooie trapgevel gebouwde voorkant woonden de kapitein en de luitenant met hun gezin. Zij hadden wel 9 kamers tot hun beschikking.
De Friesestraat
De Friesestraat ontstond kort voor 1610. De soldaten moeten eten en drinken en de economie draait op volle toeren. In 1611 laat een koopman een huis bouwen in de Friesestraat. Wegens gunstige ontwikkeling van zijn bedrijf kan hij er is 1631 een verdieping op zetten. De gevel laat hij versieren met ornamenten in Hollandse renaissance stijl.
Het moderne borstbeeld op de gevel is van Yvette, de dochter van de huidige bezitter. Oorspronkelijk stond hier een beeld van prins Maurits, maar dat is gestolen tijdens een restauratie.
Het koopmanshuis in de Friesestraat waar eens een beeld van prins Maurits op stond
De Friesestraat bruiste van leven. Er stonden herbergen en taveernes als De Pauw en In de Wijnroemer. Bij herberg De Koppelpaarden vertrok de postkoets naar Groningen. De Friesestraat staat daarmee voor de veerkracht die Coevorden altijd op de been houdt.
Big sister
Stadscafé Vancouver is vernoemd naar de stad waar in 2010 Markt Tuitert, Sven Kramer en Ireen Wüst de Nederlandse eer op de schaatsbaan hoog hielden. Cool en terecht, want Vancouver is gesticht door een Engelse afstammeling van de familie Van Coeverden uit Coevorden.
Er is een stevige band tussen beide steden. Die komt tot uitdrukking in een replica (80% van de ware grootte) van het Kasteel dat in 1986 tussen de wolkenkrabbers werd neergepoot.
De markt van Coevorden
De markt vormt, zoals het een vestingstad betaamt, het centrale punt. Hier komen de spaken van alle winkelstraten samen. Op een terrasje ploffen en de gemoedelijke sfeer van het marktplein in u opnemen is een aanrader.
In de 18e en 19e eeuw is Coevorden elke tweede maandag in november het toneel van de ganzenmarkt. Ganzenhoedsters van heinde en verre komen naar Coevorden om hun ganzen internationaal te verhandelen. Door de strategisch gekozen marktdatum luisterden de ganzen menige kerstmaaltijd in Engeland op.
De ganzenhoedster met op de achtergrond het nieuwe gemeentehuis
Het kasteel van Coevorden
Elke zichzelf respecterende vestingstad heeft een kasteel. Dat van Coevorden is gebouwd door een bisschop uit het Sticht met maar één doel: zoveel mogelijk geld binnen harken.
Bij Koevoorde, “doorwaadbare plaats voor koeien”, sluiten twee wegen op elkaar aan. Wie naar Groningen en Friesland wil, kan nergens anders langs. De perfecte plek om tol te heffen. De tol stroomt binnen en daarmee ook de problemen.
Het kasteel begint zijn leven als ‘motte’ en groeit uit tot burcht. Een schim van de toren vindt u terug in de Drentse vlag. In 1395 bepaalde bisschop Frederik van Blankenheim dat dit het enige kasteel in Drenthe mocht zijn.
Na 1592 bouwt Maurits er een citadel met een gouvernementsgebouw. Het kasteel is nu een luxe hotel met een sfeervol terras waar ze prima cappuccino serveren en u een mooi uitzicht over de Weeshuisweide bieden.
Kasteel Coevorden is nu een luxe hotel
De ideale huisvrouw
Een markant pand even buiten het centrum van Coevorden is de vakschool. Nu zitten er appartementen en kantoren in, maar het is ooit gebouwd als vakschool voor meisjes. De school is gebouwd in de functionele stijl van de Amsterdamse school.
Vanaf 1924 worden er dochters uit boeren- en middenstandsgezinnen opgeleid tot de ‘perfecte huisvrouw’. Deze doelstelling spreekt zo aan dat zelfs meisjes met een hogere opleiding toch ook een paar jaar vakschool volgen om de ‘ideale huisvrouw’ te worden.
Bommen Berend
In Groningen wordt elk jaar op 28 augustus ‘Bommen Berend’ gevierd en afgesloten met een knetterend vuurwerk. Deze weinig flatteuze bijnaam hoort bij Bernhard von Galen, de bisschop van Münster, die dol is op brandbommen. We schrijven 1672 en de Nederlanden worden van alle kanten aangevallen.
Coevorden wordt veroverd en de bisschop trekt naar Groningen. De Groningers verdedigen zich onder aanvoering van Karel van Rabenhaupt met man en macht en na 2 weken kiest de bisschop het hazenpad.
Rond Coevorden ligt een gracht die ’s winters dicht vriest. De ijverige bisschop, die ze ook in collega vestingstad Bourtange goed kennen, laat wakken in het ijs hakken. Schoolmeester Meyndert van der Thijnen weet toch naar Groningen te ontkomen. Hij komt terug met soldaten, vlecht biezen matten aan elkaar tot een brug en loodst de soldaten Coevorden binnen. Binnen een uur weet Rabenhaupt de stad te heroveren.
Via de Voorde over de Vecht
Tussen Coevorden, Bourtange en Groningen bestaat het landschap in die tijd vooral uit moeras. De veengrond sopt en deinst bij elke pas. Het meest gevaarlijk is het Bourtangermoor. De enige weg is via Coevorden. Via de Voorde over de Vecht en dan over de zanderige Hondsrug naar de stad Groningen.
Coevorden is dus goud waard en is in de afgelopen eeuwen meermaals van eigenaar gewisseld.
Het arsenaal huisvest nu het stedelijk museum
Het arsenaal
Logisch dat er aan het water, bij de haven, een arsenaal is. In het gebouw is nu het stedelijk museum gevestigd, maar ooit lagen de bommen, musketten en kogels er hoog opgestapeld. Want wie in Coevorden gaat graven, vindt vooral scherven.
Het arsenaal, eens het Ammunitiehuys geheten, werd rond 1600 gebouwd.
De haven van Coevorden
De haven is klein, maar heeft altijd een belangrijke rol gespeeld in Coevorden. Een van de mooiste panden aan het water is pakhuis De Vlijt. Let ook op de prettige plekjes om aan het water te wonen.
Coevorden is een prettig en sfeervol vestingstadje waar het prima toeven is. Een wandeling door de stad levert een mooi beeld op van hoe modern en klassiek gecombineerd kunnen worden tot een rustiek geheel. Absoluut de moeite waard als u verblijft in een van onze vakantiehuizen met zwembad in Nederland, of in een woning net over de grens in Graafschap Bentheim in Duitsland.
De haven is een prima plek om te wonen